Sıvas ili Hafik ilçesi Tuzhisar köyü bir Ermeni köyüdür, bunu ben değil, Evliya Çelebinin Seyahanamesinde buldum; ne demiştim, veriler uzakta aranmamalı! Erzurum, Kemah, Sıvas, Tokat Osmanlılar için “arpa çukuru”ymuş … ve feth edilmiş! (1)

Büyük Hayk Kralllığı toprakları olan bölge Ermeni ve Rumların yerleşim yerleriydi. Daha sonra Tatar’lardan, Timur’un ordularından kaçan Ermeniler Doğu bölgelerindeki yerleşim yerlerini terk edip bu bölgeye gelmişlerdir. Aşiretler diyarına hoş gelmişler … (2)
Birinci Dünya Savaşı döneminde, buralar ermeni etnik temizliğine maruz bırakılmıştır. Rumlar ise çoktan oraları terk etmişlerdi bile. Sıra Ermenilere gelmiş, Kafkasya’ya göçe başlamışlardı. Boşalan yerlere ise Çerkez, Tatar göçmenler yerleştirildiler. (3)
Geriye yıkık bir kilise, mezarlık ve harabeler kalmıştır. Ama halk arasında köyün ismi halen “Duzasar” (Տուզասար ) kalmıştır. Asıl ermenice ismi “ağd”, “ağdik” yani tuzlu anlamına gelir. Daha sonraları “Tuzlu buzul” anlamına gelen “Tuzasar” denmiştir (doğu-batı ermenicede “d” ve “t” harfleri bazen biri diğeri yerine kullanılır). Malumunuz günümüzde ise Tuzhisar olmuştur. (4)

Hafik ilçesi’ne 18 kilometre uzaklığındaki Tuzasar Köyü’ndeki tarihi ermeni kilisesi, günümüzde, yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya bulunmaktadır. Talanın yanında deprem sonucu kaymalar ve bakımsızlık zamanla çatlamalara ve yıkılmalar yaratmaktadır. Kilisenin zamanla daha fazla zarar görmemesi için köylüler “sözde” yetkililerden önlem almalarını istemektedirler.

Tarihi kaynaklara göre 18 ci yüzyılda Ermeniler tarafından inşa edildiği anlaşılmaktadır.
Tuzasar dağı eteklerindeki 13,70x20,20 metre ölçülerindeki kilisenin yapısı, sütünları birbirlerine bağlanan sivri kemerlerden meydana gelmiştir. Kilisenin üst örtüsü beşik tonozlardan oluşmakta ve toprak üzeri oluklu kiremitle kaplıdır. Duvarlarda kesme taşlar kullanılmıştır, 1,40 metre kalınlığında beden duvarına sahip olmasına rağmen batı cephesinde çatlamalar meydana gelmiştir. 
Üst üç adet dikdörtgen çerçeveli demir parmaklıklı pencere bulunan cphe üstte kırba bir çatı ile son bulmaktadır.
Ahşap çift kanatlı kapı ile içeri girilmektedir. Ortada 6,50 metre ölçüsünde bir orta sahan yanlarda 3,70 metre ölçüsünde iki yan sahan bulunmaktadır. Doğuya doğru silindirik gövdeli 1,85 Metre çevresinde kara kaideli olan üçer sütun vardır ve birbirlerine demi gergilerle bağlanmıştır. Ayrıca 4 ana yöndeki beden duvarlarında söz konusu sütunların karşıtına gelen yerlere gömülmüş yarım silindirik biçimde sütunlarla desteklenmiştir. 
Doğu ve Batı yönünde uzunlamasına dikdörtgen planlı olan yapıya batı yönündeki daire kesitli kemere sahip 1,80 Metre açıklığında bir kapı ile asıl ibadet yerine girilmektedir. Kapı kemeri iki dış yanında yarım daire profilli olup, sütun başlığı biçimi ile dikdörtgen çerçeve içine alınmıştır

Şu an depo olarak kullanılmaktadır … Arazisi ise hissedarlar arasında paylaşılmıştır.

46 Ermeni okulu olan Sivas tarihinde Duzasar’da iki öğretmenli iki sınıf ve 200 ögrenci olmuştur.Bölgede yaşayan Ermeni sayısı bilindiği nedenlerle “azaltıldığı” için tarihi değerlerine sahip çıkamamaktadırlar. Kültürel miraslarını yaşatamadıkları için ise silinmeye mahkûmdurlar.
Kilise, köyün bir simgesidir. Ülkenin dinî inançlara duyarlılığı, verdiği değer, bu kilisenin onarılıp insanlığa kazandırılması ile ölçülecektir.